شرکت تعاونی یکی از انواع شرکتهای تجاری ذکر شده در قانون تجارت است. شرکتی است که بین اشخاص حقیقی تشکیل میشود. شرکتهای تعاونی به فعالیت در امور مربوط به تولید و توزیع، در جهت اهداف مندرج در قانون بخش تعاونی میپردازند. این فعالیتها با همکاری اعضاء و با رعایت قانون مزبور به بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء، منجر میشود. هدف از تاسیس شرکت تعاونی کسب سود نیست. بنابراین استفاده از واژه ی سود برای این شرکتها مناسب نبوده و آن چه به شرکاء داده میشود مازاد دریافتی است که به نسبت معاملات انجام شده با شرکت توسط شرکاء به آنها پرداخت میشود.
برای اطلاع از وجه تمایز شرکت تعاونی با سایر شرکتهای تجاری، مقاله ی "تفاوت شرکت تعاونی با سایر شرکتها" را مطالعه نمایید.
شرکت تعاونی از نظر نوع فعالیتشان به دو دسته ی عمده ی تعاونی تولیدی و تعاونی توزیعی، از نظر نوع عضویت به شرکت تعاونی عام و شرکت تعاونی خاص، تقسیم میشوند. این موراد زیر بخشهایی نیز دارند که با توجه به گرایششان تقسیم بندی میشوند. در قانون جدید 1392 تقسیم بندی جدیدی از شرکتهای تعاونی ارائه شده که شرکت تعاونی را بر سه قسم میداند: شرکت تعاونی سهامی عام، شرکت تعاونی سهامی خاص و شرکت تعاونی غیر سهامی. در ادامه به هرکدام از این تقسیم بندیها میپردازیم.
برای اطلاع از جزییات شرکتهای تولیدی و تفاوت آنها با شرکت تعاونی تولید، به مقاله ی "انواع شرکتهای تولیدی" مراجعه کنید.
شامل تعاونیهایی است که درامورمربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری، روستایی، عشایری و نظایر اینها فعالیت مینمایند. همه ی شرکا به این فعالیتها میپردازند. به عبارت دیگر همه ی شرکاء صاحبان حرفه هستند.
شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندیهای اعضا فعالیت نماید.
در کنار این دو نوع شرکت تعاونی، شرکت تعاونی مصرفی نیز وجود دارد اما در قانون اساسی جمهوری اسلامی از این تعاونی که شایع ترین نوع تعاونی است ذکری به میان نیامده است. قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی نیز دراین مورد ساکت است.
درماده ۱۹۲ قانون تجارت بدون تعریف شرکت تعاونی مصرف، اهداف آن را بدین شرح برشمرده شده است. شرکت تعاونی مصرف شرکتی است که برای مقاصد ذیل تشکیل میشود.
تقسیم ارائه شده در قانون جدید به این نحو است:
شرکت تعاونی سهامی عام شرکتی است که تمام سرمایه آن به سهام تقسیم و بخشی ازسرمایه آن به وسیله عموم تأمین میشود و تعداد سهام هریک ازسهامداران از میزان مشخصی که به موجب این قانون تعیین میشود تجاوز نمیکند. سهامدار شرکت تعاونی سهامی عام جز آنچه که به عنوان آورده تعهد کرده است، مسئولیتی درقبال دیون شرکت ندارد.
این شرکت نوعی شرکت سهامی عام است که فقط از نظر درصد مالکیت سهام هر شخص محدود به پنج درصد کل سهام است و سهم بی نام و سهم ممتاز ندارد. بنابراین عضویت در آن برای همه آزاد میباشد. تعداد اعضا در این تعاونیها حداقل 500 نفر و بر اساس نوع تعاونی که وزارت تعاون تعیین کرده، مشخص میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد شرکتهای سهامی مقاله ی "تفاوت شرکتهای سهامی عام و شرکتهای سهامی خاص" را مطالعه نمایید.
شرکت تعاونی سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه آن به سهام تقسیم و در زمان تأسیس فقط به وسیله مؤسسان تعهد میشود و تعداد سهام هر یک ازسهامداران ازمیزان مشخصی که به موجب این قانون تعیین شده است تجاوز نمیکند. سهامدار شرکت تعاونی خاص به جز آن مقدار سهمی که تعهد میکند مسئولیتی درقبال دیون شرکت ندارد.
این شرکت نوعی شرکت سهامی خاص است که فقط از نظر درصد مالکیت سهام هر شخص محدود به ده درصد کل سهام است. تعداد اعضاء از ده کمتر نمیتواند باشد.
مقررات شرکت تعاونی سهامی خاص با شرکت سهامی خاص میتواند تفاوتهای دیگری نیزداشته باشد و به دلیل اعتبار درج محدودیتها در اساسنامه میتواند اشکال مختلفی به خود بگیرد، به این دلیل است که بر خلاف شرکت سهامی خاص ثبت شرکت تعاونی سهامی خاص نیاز به مجوز وزارت تعاون دارد. طبق ماده ۴۳۵ قانون جدید برای ثبت شرکتهای تعاونی سهامی خاص اخذ مجوز از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی الزامی است.
عضویت در شرکت تعاونی سهامی خاص برای گروهی خاص مانند کارگران، دانشجویان، کشاورزان، زنان، پزشکان، وکلای دادگستری، اعضای هر صنف و مشاغل خاص و نظایر اینها با رعایت شرایط آزاد تعیین میشود.
شرکت تعاونی غیر سهامی شرکتی است که به وسیله چند شخص تشکیل و سرمایه آن در موقع تأسیس فقط به وسیله مؤسسان تأمین میشود. سرمایه آن به سهام قابل تقسیم نیست. میزان سهم هریک از شرکاء ازسقف مشخصی که به موجب قانون تعیین میشود تجاوز نمیکند. شریک شرکت تعاونی غیر سهامی، به جز آنچه که به عنوان آورده درشرکت گذاشته است هیچ مسئولیتی درقبال دیون و تعهدات شرکت ندارد. به هریک از شرکای شرکت تعاونی غیرسهامی عضو گفته میشود.
تعداد اعضاء شرکت تعاونی غیرسهامی ازهفت نفرکمتر نمیتواند باشد و سرمایه هرشریک که فقط حق یک رأی در یک تعاونی دارد نمیتواند از یک هفتم کل سرمایه تجاوز نماید.
1- کشاورزی: شرکت تعاونی کشاورزی شامل گرایش زراعت، باغبانی، دامپروری، دامداری پرورش مرغ گوشتی و تخم گزار، مرتع داری پرورش میگو و... میباشد.
2- صنعتی: شرکت تعاونی صنعتی شامل گرایش صنایع فلزی، شیمیایی و سلولزی، برق، الکترونیک، غذایی، دارویی، بهداشتی، نساجی، چرم، پوشاک و... است.
3- معدنی: شرکت تعاونی معدنی شامل شرکت تعاونی معدنی فلزی و شرکت تعاونی معدنی غیرفلزی میباشد.
4- خدماتی: شرکت تعاونی خدماتی شامل گرایش خدمات بهداشتی و درمانی، ورزشی، هنری و فرهنگی، مدارس غیر انتفاعی، خدمات رایانه ای، چاپ و نشر، مالی و اداری، پشتیبانی و... است.
5- مسکن: هدف از تشکیل شرکت تعاونی مسکن نیاز اعضاء در زیرمجموعههای کارگری، کارمندی و آزاد است.
6- فرش دست باف
7- تأمین کننده نیاز تولید کنندگان
8- تأمین کننده نیاز مصرف کننده
9- اعتبار: شرکت تعاونی اعتبار به منظور رفع نیازمندیهای مالی اعضا تشکیل میشود.
10- حمل و نقل
11- چند منظوره: شرکت تعاونی چندمنظوره میتواند در گرایشهای مختلف سرمایه گذاری اعم از صنعت، کشاورزی یا خدمات تاسیس گردد. لیکن برای تاسیس تعاونی چند منظوره ضرورت دارد هیات مدیره یا هیات موسس مجوز حد اقل یک فعالیت تولیدی را از دستگاه اجرایی مربوطه دریافت و ارائه نماید.
با توجه به آن چه گفته شد. شرکتهای تعاونی برحسب قانون جدید یا شرکت تعاونی سهامی عام هستند یا شرکت تعاونی سهامی خاص و یا شرکت تعاونی غیرسهامی، هر کدام از اینها میتوانند در یکی از گرایشهای گفته شده در متن فعالیت کنند، برای مثال یک شرکت تعاونی سهامی عام معدنی، نحوه ی فعالیت و نحوه ی ثبت شرکت در انواع شرکتهای تعاونی با سایر شرکتهای تجاری تفاوت دارد.
برای اطلاع از این تفاوتها مقاله ی "تفاوت شرکت تعاونی با سایر شرکتها" پیشنهاد میگردد. با اطلاع از این موارد و مشخص کردن نوع فعالیت خود میتوانید شرکت خود را در یکی از این قالبها به ثبت برسانید.
دوشنبه, 21 بهمن 98
4 ماه پیش
7 ماه پیش
1 سال پیش
شرکت تعاونی اعتبار، بنابر ماده 2 قانون شرکتهای تعاونی که در سال 1350 تصویب شد، تشکیل شده، در موسسه ثبت کل...